63. Krakowski Festiwal Filmowy

Martwe ptaki górą, reż. Sönje Storm to opowieść o ptakach, motylach, grzybach, mchach i ludziach. Jürgen F. Mahrt (1882-1940) fotografował wszystkie te istoty z jednakową uwagą. Żywe i martwe. Te pierwsze utrwalił na wieczność. Te drugie ujmował w bezruchu, ale w sposób jakby zaprzeczający śmierci. Działał obsesyjnie, przeciw chaosowi wojen i dramatowi gwałtownie zmieniającego się krajobrazu. Jego fotograficzne katalogi kiedyś służyły do nauki przyrody. Dziś – do badania zmian bioróżnorodności. Wizerunki uchwycone przez Mahrta przedstawiają jednocześnie przeszłość i przyszłość.

Doskonale znany widzom Krakowskiego Festiwalu Filmowego reżyser Siergiej Łoźnica powraca z kolejnym niezwykłym projektem. Olśniewająco piękne i pierwotnie straszliwe były widziane z pokładu bombowców obrazy miast europejskich poddawanych nalotom dywanowym. Przedstawiały piekło. Inaczej niż wcześniej, inżynierowie wojny planowali je z naukową precyzją. Jego choreografię tworzyli narzędziami matematyki i fizyki. Reżyser w Historii naturalnej zniszczenia sięga po często nie prezentowane wcześniej materiały archiwalne, by seriami hipnotycznych obrazów wyrazić to, co w prozie zapisał W.G. Sebald: Horror tych, których los nie został ujęty żadnym równaniem.

Raj nigdy nie istniał. Nawet na skąpanym w ciepłym świetle południu Francji. Wszędzie tam, gdzie przecinają się ścieżki ludzkie – i pozaludzkie – rzeczywistość musiała podlegać niekończącym negocjacjom. Wektory interesów zawsze miały niejednakowe kierunki. Z antropologiczną wnikliwością francuscy dokumentaliści w swoim filmie Gdzie lwy ryczały, reż. Laurine Estrade, Jean-Baptiste Bonnet, obserwują, jak to nad rzeką w okolicach Tautavel odgrywane są zdarzenia sprzed prawie pół miliona lat. Kiedyś uczestniczył w nich mieszkający w pobliskiej jaskini podgatunek Homo erectus. Dziś w spektaklu występuje Homo sapiens.

Balder i Haakon dopiero przed dwoma laty przybyli na naszą planetę. Z trudem się po niej poruszają. Obowiązują tu niejasne dla nich normy zbiorowości, szaleją fale trudnych do wysłowienia uczuć. Te dwie istoty czeka długa droga. Przez rok przyglądała się im norweska dokumentalistka Gunhild Westhagen Magnor. W filmie Skąd się biorą ludzie podjęła się niewykonalnego zadania odpowiedzi na pytania: Kiedy osobna istota przeistacza się w zwierzę społeczne? Kiedy sieć interakcji zagęszcza się tak, że nie sposób się już z niej wyswobodzić? Ile w nas dziedzictwa genów, a ile kultury?

Kim był Szpieg, który współczuł, reż. Steve James? Ted Hall nie podzielał radości innych naukowców biorących udział w projekcie Manhattan. Nie cieszył się z rozpalenia sztucznego Słońca nad pustynią Nowego Meksyku. Niepokoił go amerykański monopol na broń tak potężną jak bomba jądrowa. Uznał, że świat będzie bezpieczniejszy, jeśli podzieli się wiedzą na jej temat z Rosjanami. Był głupcem, szaleńcem, wrogiem stanu, mówili o nim ludzie. Był projektantem lepszego świata, mówi córka. Dla Halla współodczuwanie z ludzkością oznaczało niejednoznaczny etycznie akt buntu.

Nieskończoność. Świat Luigiego Ghirriego, reż. Matteo Parisini to poetycki portret Luigiego Ghirriego (1943-1992), mistrza fotografii współczesnej. Jego autor od, daje głos – a zwłaszcza obraz – bohaterowi. Ten zabiera widzów w podróż po obrzeżach codziennej rzeczywistości, widzianych zwykle kątem oka, na pogranicza tego co sztuczne i tego co naturalne, wielkie i małe. W mezoskalę. Ghirri – naukowiec-filozof wśród artystów-fotografów – odnajduje w niej osobny, nieskończony wymiar. Próbuje go zapisać w cząsteczkach związków srebra.

Para młodych berlińczyków w szczycie pandemii postanawia całkowicie zmienić swoje życie i wreszcie zamieszkać z dala od cywilizacji. W teorii droga do samowystarczalności i funkcjonowania w zgodzie z naturą wydaje się prosta – szczególnie jeśli ma się pokaźne zasoby cierpliwości, otwartą głowę i dostęp do internetu. W praktyce okazuje się kamienista i pełna wybojów. Pełen ciepła, humoru i pozytywnej energii film o rodzinie, korzeniach i marzeniach, które stają się rzeczywistością. Jest to zarazem praktyczny poradnik dla entuzjastów organicznych upraw.

W 2019 roku ponownie zrobiło się o niej głośno – decyzja dyrektora Muzeum Narodowego o ocenzurowaniu jej prac wywołała falę protestów. Ale sztuka Natalii LL już w latach 60. budziła kontrowersje. W swojej twórczości nie bała się pokazywać seksualności i cielesności w sposób bezpośredni i niezawoalowany. Zaczynała od malarstwa, ale to dzięki fotografii zdobyła rozgłos i rozpoznawalność. We współpracy ze swoim ukochanym mężem, również artystą, tworzyła szokujące jak na ówczesne czasy prace. O jednej z najważniejszych artystek sztuki współczesnej w Polsce opowiadają jej bliscy, a także teoretycy i kuratorzy z całego świata.

Ilustrowana arcyciekawymi archiwaliami korespondencja dwóch przyjaciółek, które studiowały razem w Bukareszcie pod koniec lat 70., w filmie Petri jest pretekstem do niezwykłej filmowej podróży w czasie. Co łączy ogarnięty rewolucyjnym wrzeniem Iran oraz socjalistyczną Rumunię z jej maskowanym przez entuzjastyczną propagandę marazmem? I tu, i tam nadzieja na lepszą przyszłość niknie w cieniu ideologicznych dogmatów, na których straży zawsze stoją podobni do siebie smutni panowie w ciemnych płaszczach.

Witold Kaczanowski to jeden z najbardziej znanych polskich artystów, który cieszy się znacznie większą sławą za granicą niż w kraju urodzenia. Przyszedł na świat w Polsce, dzieciństwo spędził pod niemiecką okupacją. Od 1980 roku mieszka i pracuje w USA, gdzie zgromadził rzeszę sympatyków i kolekcjonerów swojej twórczości. Lata spędzone na emigracji, liczne wystawy i sukcesy przyczyniły się do rozpoznawalności jego charakterystycznego malarstwa na całym świecie. Życie i twórczość Witolda K. naznaczone są stratą – artysta wcześnie stracił matkę, doświadczył koszmarów II wojny światowej, wcześnie opuścił kraj urodzenia.

Zachwyciły krytyków, skradły serca międzynarodowej publiczności i zostały wybrane przez prestiżowe grono festiwali do tego, by znaleźć się w finale Europejskich Nagród Filmowych. Już po raz kolejny widzowie Krakowskiego Festiwalu Filmowego będą mieli okazję obejrzeć najciekawsze europejskie krótkie dokumenty, animacje i fabuły minionego sezonu.

Kwestia smaku / Affairs of the Art, reż.|dir. Joanna Quinn, Wielka Brytania, Kanada | 16’ | A
W „Kwestii smaku” każdy ma jakiegoś bzika. Tylko narratorce wydaje się, że jest jedyną normalną osobą w zwariowanej rodzinie. Czy aby na pewno? Wykorzystująca czarny humor animacja w przerysowany sposób pokazuje nasze obsesje i uporczywe dążenie do realizacji marzeń.

Czereśnie / Cherries, reż.|dir. Vytautas Katkus, Litwa | 15’ | F
Świeżo emerytowany ojciec zaprasza swojego syna do pomocy przy zbieraniu wiśni w ogrodzie. Mężczyzna zbiera je jednak bez pośpiechu, stara się spędzić czas z synem. Wiśnie pozostają w tle.

Życie seksualne babci / Granny's Sexual Life, reż.|dir. Urška Djukić, Émilie Pigeard, Słowenia, Francja | 13’ | A
Cztery starsze kobiety przywołują swoje wspomnienia z młodości. Jedna z nich szczegółowo opisuje swoją historię.

Podręcznik / Handbook, reż.|dir. Pavel Mozhar, Niemcy, Białoruś | 29’ | D
Obserwując ze swojego berlińskiego pokoju to, co dzieje się w rodzinnej Białorusi, reżyser filmu dostrzega pewne prawidłowości. W zeznaniach zatrzymanych pojawiają się te same elementy i mechanizmy. Postanawia symbolicznie odtworzyć proces przesłuchań i tortur, których doświadczają jego rodacy i rodaczki walczący o wolność.

Zachwyciły krytyków, skradły serca międzynarodowej publiczności i zostały wybrane przez prestiżowe grono festiwali do tego, by znaleźć się w finale Europejskich Nagród Filmowych. Już po raz kolejny widzowie Krakowskiego Festiwalu Filmowego będą mieli okazję obejrzeć najciekawsze europejskie krótkie dokumenty, animacje i fabuły minionego sezonu.

Techno, Mama, reż.|dir. Saulius Baradinskas, Litwa | 18’ | F
Nikita uwielbia muzykę techno i marzy, by kiedyś pojechać do Berlina i odwiedzić słynny klub „Berghain”. Jego matka Irena nie wie o marzeniach syna, ale już wkrótce skonfrontują ze sobą wspólne oczekiwania.

Sąsiad Abdi / Neighbour Abdi, reż.|dir. Douwe Dijkstra, Królestwo Niderlandów | 29’ | D
Jak zrozumieć brutalną przeszłość? Urodzony w Somalii Abdi jest projektantem mebli i opiekunem medycznym. Z pomocą sąsiada i filmowca Douwe odtwarza swoje życie naznaczone wojną i przestępczością. Poprzez zabawne rekonstrukcje w studiu efektów specjalnych Abdi i Douwe wyruszają w szczerą i dogłębną podróż przez bolesną historię, skupiając się na całym procesie twórczym.

Wspomnienie gwałtownej burzy / Memoir of a Veering Storm, reż.|dir. Sofia Georgovassili, Grecja | 14’ | F
Wrześniowy poranek. Za chwilę rozpęta się burza. Rano matka odwozi do szkoły dziewczynkę, a pod koniec szkolnego dnia odbiera kobietę. Piętnastoletnia Anna wymyka się ze szkoły i razem z chłopakiem odwiedzają szpital. Tam musi zmierzyć się z wydarzeniem, które wprowadzi ją w dorosłość

Kocham, tato / Love, Dad, reż.|dir. Diana Cam Van Nguyen, Czechy, Słowacja | 13’ |
Diana po 15 latach znajduje listy, które kiedyś wysyłał do niej ojciec. Czy wybaczy mu, że zostawił ich rodzinę? Autorka do odtworzenia przeszłości wykorzystuje kolaż starych listów, archiwalnych filmów i fotografii oraz dziecięcych rysunków i wycinanek.

Zachwyciły krytyków, skradły serca międzynarodowej publiczności i zostały wybrane przez prestiżowe grono festiwali do tego, by znaleźć się w finale Europejskich Nagród Filmowych. Już po raz kolejny widzowie Krakowskiego Festiwalu Filmowego będą mieli okazję obejrzeć najciekawsze europejskie krótkie dokumenty, animacje i fabuły minionego sezonu.

Siewca gwiazd / The Sower of Stars, reż.|dir. Lois Patiño, Hiszpania | 25’ | F
Odległe światła rysują miasto. Lśniące statki przybywają ze śpiącymi ludźmi, a noc zaczyna płynąć . Budzi ich siewca gwiazd, by mogli podróżować przez miasto, rozmawiając o tym i owym, żegnając się ze wszystkim.

Handlarze lodu / Ice Merchants, reż.|dir. João Gonzalez, Portugalia, Francja, Wielka Brytania | 14’ | A
Każdego dnia ojciec i syn skaczą ze spadochronem z przyczepionego do klifu, nieogrzewanego domu. W wiosce na ziemi sprzedają produkowany przez siebie lód.

Czy odwiedzą mnie rodzice? / Will My Parents Come to See Me, reż.|dir. Mo Harawe, Austria, Niemcy, Somalia | 28’ | F
Nadeszły decydujące godziny dla młodego Faraha. Wokół niego uruchamia się machina organizacyjna. Chłopiec jest badany przez lekarza, pouczany przez egzekutora i pilnowany przez imama. "Jak się masz?" to pytanie, które wszyscy zadają mu tego dnia. Za każdym razem „dobrze” to jego zwięzła odpowiedź. Dopiero gdy następnego ranka policjantka zabiera Faraha poza miasto, to co niewypowiedziane staje się bolesną rzeczywistością.

Absolwenci Szkoły Filmowej w Łodzi stworzyli i nieustannie tworzą polską kinematografię. Wypełniają swoimi nazwiskami napisy końcowe polskich i zagranicznych filmów, otrzymują laury, nagrody, honory festiwali i konkursów na całym świecie. Szkoła Filmowa w Łodzi to nie tylko adres przy Targowej, ale genius loci – suma przeżyć, myśli, emocji, idei, marzeń, twórczych zmagań, towarzyszących im lęków i radości, wzlotów i upadków ludzi, którzy przez lata byli i nadal są częścią Szkoły. Marzymy o tym, żeby z okazji jubileuszu tego ducha przywołać! Świętujemy, wspominamy, oglądamy, spotykamy się i wciąż, nieustannie, nałogowo, PATRZYMY NA ŚWIAT. Zapraszamy na urodziny Szkoły Filmowej w Łodzi!

Jak co dzień / Day In, Day Out, reż.|dir. Kazimierz Karabasz, Polska | 12’ | D

Urząd / The Office, reż.|dir. Krzysztof Kieślowski, Polska | 6’ | D

Vakha i Magomed / Vakha and Magomed, reż.|dir. Marta Prus, Polska | 12’ | D

Spacer / A Short Walk, reż.|dir. Jagoda Szelc, Polska | 16’ | D

Family², reż.|dir. Yifan Sun, Polska | 25’ | D

Walka z cieniem / Fighting the Shadow, reż.|dir. Nadiya Rodkina, Polska | 22’ | D